Elektrik enerjisini döner bir mekanik enerjiye dönüştürmeye yarayan araçlara elektrik motoru denir. Asenkron motorlar, sabit duran bir dış bölümden ve dönen bir iç bölümden oluşur. Sabit bölüme “stator” , dönen bölüme ise “rotor” denir. Her iki bölüm manyetik akıyı ileten demir saç paketinden yapılırlar.

STATOR VE ROTOR SAÇ PAKETİ

Stator ve Rotor saç paketleri için manyetik saçlar, uygun kalıplarla laminasyon presinde kesilir ve uygun boyutlarda dizilerek paketlenir.

Rotorun tipine göre elektrik motorları;

-         Kafes rotorlu motorlar

-         Sargılı rotorlu ( bilezikli ) motorlar

Sargılı rotorlu asenkron motorlar özel amaçlar için yapılırlar. Pazarda sunulan hemen hemen tüm motorlar ve Volt Elektrik’in ürettiği motorlar Sincap Kafes Rotorlu motorlardır.

Asenkron motorların kalkış momenti, rotor kafesinin direncine bağlıdır. Dirençleri büyük rotorlu motorların, kalkış momentleri büyük, kalkış akımı küçüktür. Direnci küçük rotorlu motorların, kalkış momentleri küçük, kalkış akımı büyüktür.

Asenkron motorları çalışma ilkesi, döner alan ve manyetik indüksiyon olayının varlığına dayanır.

Üç fazlı asenkron motorların statorunda sarım sayıları ve iletken çapları olan üç ayrı faz sargısı vardır. Bir fazlı motorlarda ise sarım sayıları ve iletken çapları farklı iki ayrı sargı ( ana sargı ve yardımcı sargı ) bulunur. 

Asenkron Elektrik Motoru Seçiminde Gerekli Standart Tanımlar:

Anma Değeri: Bir motorun, normal çalıştırma koşulları için verilen ve etiketinde belirtilen anma gerilim ve frekansında elektriksel ve mekanik büyüklüklerin sayısal değerlerinin tümüdür.

Giriş Gücü (P1): Motorun şebekeden çektiği elektrik gücüdür. Birimi Wat “W” veya KiloWat “kW” ‘tır.

Anma Gücü (PN): Anma gerilim ve frekansında tam yükünde çalışan motorun , milinden alınan mekanik güçtür. Birimi Wat “W” , KiloWat “kW” veya Beygir Gücü “HP” ‘dir.

Boşta Çalışma: Motorun anma gerilim ve frekansında , milinde bir yük olmadan yüksüz çalışmasıdır.

Kalkış Akımı: Motora anma frekansında anma gerilimi uygulandığında rotor hızı sıfır iken motorun şebekeden çektiği en büyük kalkış akımı değeridir.

Kalkış  Momenti: Motora anma frekansında anma gerilimi uygulandığında, rotorun ilk kalkışı anında oluşturduğu kalkış momenti değeridir.

Anma Döndürme Momenti: Anma gücünde ve anma devir hızında çalışan motorun milinden elde edilen anma moment değeridir.

Devrilme Momenti: Anma gerilim ve anma frekansında çalışan motorda oluşan en büyük moment değeridir.

İşletme Türü : İşletme türleri IEC 60034-1 standartında aşağıdaki şekilde ayrıştırılmıştır. İşletme türü belirtilmeyen motorlar, S1 sürekli çalışma türündedir.

            S1: Sürekli Çalışma

            S2: Kısa Süreli Çalışma

            S3: Kesintili Periyodik Çalışma

            S4: Yol Vermeli Kesintili Periyodik Çalışma

            S5: Elektrikle frenlemeli Kesintili Periyodik Çalışma

            S6: Sürekli Periyodik Çalışma

            S7: Elektrik Frenlemeli, Sürekli Periyodik Çalışma

            S8: Yük/Hız Değişmesiyle ilgili Periyodik Sürekli Çalışma

            S9: Periyodik Olmayan Yük ve Hız Değişimleriyle Çalışma

            S10: Kesik Sabit Yüklerle ve Sabit Hızlarda Çalışma

Standart Ortam Koşulları:

TS 3205 EN 60037-1 standartına göre üretilen Volt Elektrik Motorları ; en yüksek 40 °C ortam sıcaklığında ve deniz seviyesinden 1000 m’ye kadar yükseklikte ve S1 işletme türünde anma güçlerinde çalışırlar. 40 °C’lik ortam sıcaklığını aşan ve 1000 m’yi geçen yüksekliklerde motor anma güçlerinde belirli oranlarda düşme görülecektir.

Mekanik Koruma Dereceleri (IP Kodu) :

Standart mekanik korumanın iki amacı vardır.

a.     Gerlimli bölümlere olan temasa ve yaklaşmaya ve gövdenin içindeki döner bölümlere karşı kişilerin koruması ve katı yabancı maddelerin girmesine karşı makinenin korunması

b.     Suyun girişinden dolayı olan zararlı etiklere karşı elektrik aksam ve bağlı makinelerin korunması

Bu iki korumayı gerçekleştiren koruma türleri IP ( İnternational Protection) kodu ile birlikte yanyana iki rakamla berlitilir.

TS 3209 EN 60034-5 standartına göre ; birinci karakteristik sayı , ürünün katı cisimlere karşı, ikinci karakteristik sayı ise sıvılara karşı sağlanan koruma sınıfını ifade eder. Volt Elektrik Motorları’nın standart üretimi IP55 koruma sınıfındadır.

Soğutma Türleri ( IC Kodu ):

Soğutma, motorda oluşan ve ısıya dönüşen kayıpların dış çevreye iletilmesidir. Amaç, yalıtkan malzemelerin sıcaklığını sınır değerlerin altında tutmaktır.

Elektrik motorlarında uygulanan soğutma türü, TS 3210 EN 60034-6 standartına göre IC ( International Cooling) kod harflerini izleyen 1-9 arası rakamlar ile ifade edilir. Yapı büyüklüğü ( gövdesi) 63-450 arasında olan motorlar, koruma kapağı içinde çalışan soğtucu bir pervane ile dış yüzeyden soğutulur. Volt Elektrik Motorları, tam kapalı dış yüzeyden pervane soğutmalı motorlar olduğundan soğutma türü IC 411 ‘dir.